Urlop ojcowski to ważny czas dla ojców, pozwalający im aktywnie uczestniczyć w życiu swojego dziecka od samego początku. Jednakże, pomimo jego istotności, istnieje wiele kwestii dotyczących tego rodzaju urlopu, które mogą być niejasne dla przyszłych ojców oraz pracodawców.
W niniejszym artykule postaramy się rzetelnie omówić wszystkie aspekty związane z urlopem ojcowskim, począwszy od jego długości i procedury zgłaszania wniosku, aż po prawa i obowiązki pracowników oraz pracodawców. Ostatecznym celem jest dostarczenie czytelnikom kompleksowej wiedzy na temat tego istotnego aspektu prawa pracy, aby mogli świadomie korzystać z przysługujących im uprawnień i skutecznie planować swój czas po narodzinach dziecka.
Urlop ojcowski liczymy w tygodniach, a nie dniach
Urlop ojcowski trwa maksymalnie 2 tygodnie. I owszem, 2 tygodnie to 14 dni, ale musimy pamiętać, że w przypadku urlopu ojcowskiego są to pełne 2 tygodnie. Do okresu urlopu ojcowskiego wliczamy bowiem zarówno soboty, niedziele, jak i inne dni wolne.
Urlop ojcowski jest udzielany na wniosek pracownika
Urlop ojcowski udzielany jest na wniosek pracownika, a nie automatycznie po narodzeniu dziecka. Wniosek o udzielenie urlopu ojcowskiego powinien zawierać kilka ważnych informacji. Jeśli potrzebujesz wsparcia w przygotowaniu wzoru, zachęcam Cię do dołączenia do Akademii Prawo Mamy.
Dokumenty, które należy dołączyć do wniosku, to:
- skrócony odpis aktu urodzenia dziecka lub zagraniczny akt urodzenia dziecka albo kopie tych dokumentów,
- kopia prawomocnego postanowienia sądu o przysposobieniu dziecka (w przypadku, gdy wniosek dotyczy udzielenia urlopu ojcowskiego albo jego części na dziecko przysposobione),
- oświadczenie pracownika-ojca wychowującego dziecko odnośnie do tego, czy korzystał z urlopu ojcowskiego albo jego części,
- kopia prawomocnej decyzji o odroczeniu obowiązku szkolnego – w przypadku, gdy wniosek dotyczy dziecka, wobec którego podjęto taką decyzję.
Wniosek może złożyć mężczyzna zatrudniony na umowę o pracę, ponieważ urlop ojcowski przysługuje tylko pracownikom. Nie ma jednak znaczenia, czy ojciec dziecka pracuje na cały etat, czy na część etatu. Nieistotne jest również, czy ma on umowę na okres próbny, czas określony, czy nieokreślony.
Wniosek o urlop ojcowski powinien zostać złożony na co najmniej 7 dni przed planowanym urlopem
Siedmiodniowy termin bywa kłopotliwy w sytuacji, gdy chcemy skorzystać z urlopu ojcowskiego bezpośrednio po narodzinach dziecka. Wniosek możemy złożyć tuż po narodzinach, ale urlop zostanie udzielony najwcześniej za 7 dni. Pamiętajmy jednak, że oprócz urlopu ojcowskiego tacie przysługuje np. urlop okolicznościowy lub zwolnienie lekarskie na opiekę nad bliską osobą.
Dobra informacja jest taka, że jeżeli pracownik wystąpi do pracodawcy z wnioskiem o udzielenie urlopu ojcowskiego, to pracodawca będzie miał bezwzględny obowiązek uwzględnić ten wniosek. Odmowa udzielenia pracownikowi urlopu ojcowskiego w sytuacji, gdy złoży on prawidłowo wniosek, będzie stanowić wykroczenie przeciwko prawom pracownika, zagrożone karą grzywny.
Urlop ojcowski można podzielić na części
Pracownik może wnioskować o urlop w mniejszym wymiarze lub w dwóch częściach, ale należy pamiętać, że każda z tych części nie może być krótsza niż 7 dni. Zatem możemy podzielić urlop (o czym wspominamy we wniosku) na dwie równe części. Jedną możemy wykorzystać w pierwszych dniach po narodzinach dziecka, a drugą np. po kilku miesiącach czy tuż przed pierwszymi urodzinami.
Urlop można wykorzystać do ukończenia przez dziecko 12 miesięcy
Urlop ojcowski przysługuje do ukończenia przez dziecko 12 miesiąca życia. Co ważne, ojciec adopcyjny również może skorzystać z urlopu ojcowskiego. W takim przypadku urlop ojcowski należy wykorzystać również do roku, licząc od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie dziecka. Istnieje dodatkowy warunek w przypadku dziecka przysposobionego – urlop można wykorzystać nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10 roku życia.
Ważne! Niewykorzystany w ciągu 12 miesięcy urlop ojcowski przepada.
Wysokość wynagrodzenia za czas urlopu ojcowskiego liczona jest na takich samych zasadach jak w czasie urlopu wypoczynkowego
Urlop ojcowski jest zatem w 100% płatny. Za czas przebywania na tym urlopie pracownikowi przysługuje prawo do pełnego wynagrodzenia.
Urlop ojcowski to nie urlop tacierzyński
Urlop tacierzyński to potoczna nazwa części urlopu macierzyńskiego, którą matka może oddać ojcu po 14 tygodniach od porodu. Tymczasem urlop ojcowski jest niezależny od innych urlopów – macierzyńskich czy rodzicielskich. To odrębne 2 tygodnie wyłącznie dla ojca.
Urlop ojcowski może być wykorzystany w czasie, gdy mama dziecka przebywa na urlopie macierzyńskim lub rodzicielskim
Oboje rodziców może być w domu w tym samym czasie. Urlop przysługuje ojcu niezależnie od tego, co aktualnie robi matka dziecka. Matka może pracować, być na urlopie macierzyńskim, rodzicielskim lub wychowawczym. Urlop ojcowski, w przeciwieństwie do tzw. urlopu tacierzyńskiego, jest bowiem urlopem samodzielnym i ojciec może z niego skorzystać niezależnie od tego, czy wykorzystał urlop macierzyński od matki dziecka. Nawet wtedy, gdy mama jest bezrobotna.
Taka sama liczba dni urlopu, niezależenie od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie
Ustawodawca nie przewidział wydłużenia urlopu w przypadku urodzenia bliźniaków czy trojaczków. Oznacza to, że jeżeli pracownikowi urodzą się np. bliźniaki, liczba dni przysługujących mu w ramach urlopu ojcowskiego nie zwiększy się – nadal pracownikowi będą przysługiwały 2 tygodnie urlopu ojcowskiego.
Ochrona przed zwolnieniem w czasie urlopu ojcowskiego
Ojciec będzie chroniony przed zwolnieniem już od momentu złożenia wniosku o urlop ojcowski, czyli na 7 dni przed jego rozpoczęciem.
Mężczyznom prowadzącym działalność gospodarczą przysługuje zasiłek za czas urlopu ojcowskiego
Urlop ojcowski, jak wspomniałam, jest pojęciem z prawa pracy i nie przysługuje mężczyznom prowadzącym własną działalność gospodarczą. Jednak ojcowie na działalności mogą skorzystać z tzw. zasiłku za czas urlopu ojcowskiego. Szczegółowe informacje znajdziesz w dalszej części książki, w rozdziale o świadczeniach finansowych.
Urlop ojcowski stanowi istotny etap w życiu każdego ojca, pozwalając mu na pełniejsze uczestnictwo w życiu swojego dziecka od pierwszych dni jego życia.
Jednakże, aby móc skorzystać z tego prawa w pełni, niezbędna jest świadomość zarówno przepisów prawa pracy, jak i procedur związanych z jego zgłaszaniem. Mam nadzieję, że niniejszy artykuł dostarczył czytelnikom kompleksowej wiedzy na temat urlopu ojcowskiego, pomagając im lepiej zrozumieć i wykorzystać dostępne im uprawnienia. Warto pamiętać, że aktywne uczestnictwo ojca w życiu dziecka ma nie tylko znaczenie dla relacji rodzinnych, lecz także dla rozwoju i dobrostanu malucha. Dlatego zachęcamy wszystkich przyszłych ojców do skorzystania z urlopu ojcowskiego i przeżycia tych wyjątkowych chwil w pełni.
Zapraszamy do zgłębienia jeszcze większej wiedzy na temat praw rodzicielskich i urlopów rodzicielskich poprzez lekturę książki Prawo Mamy.
Odkryj szczegółowe informacje dotyczące urlopu ojcowskiego oraz wielu innych aspektów związanych z macierzyństwem i ojcostwem.