Myślę, że każda pracująca mama śmiało przyzna, że pogodzenie obowiązków rodzinnych z karierą zawodową nie należy do łatwych rzeczy. Ciężkie bywa maksymalne zaangażowanie zarówno w wykonywaną pracę, jak i wychowywanie potomstwa. Często generuje to więc niechcianą konieczność wyboru pomiędzy budowaniem kariery, a poświęceniem się obowiązkom rodzinnym. Na szczęście, wprowadzane regulacje prawne wychodzą naprzeciw potrzebom kobiet, umożliwiając im prawo do elastycznego czasu pracy. Jakie to ma dla nich znaczenie? Bardzo ważne, mogą bowiem wciąż pozostawać aktywne na rynku pracy, jednocześnie angażując się w wychowywanie dzieci.
ELASTYCZNY CZAS PRACY
Czym jest więc elastyczny czas pracy? Najprościej ujmując, to możliwość dostosowania przez pracownika jego organizacji pracy do życia rodzinnego, które prowadzi. Na podstawie najnowszych nowelizacji z kwietnia 2023r. przysługuje on rodzicowi dziecka do 8. roku życia. Kodeks pracy przewiduje elastyczny czas pracy w formie:
- pracy zdalnej – możliwość wykonywania swoich obowiązków bez konieczności fizycznego zjawiania się w pracy
- systemu przerywanego czasu pracy – w harmonogramie pracy możliwość więcej niż 1 przerwy w pracy w ciągu doby; może ona trwać do 5h i nie jest wliczana do czasu pracy,
- systemu skróconego tygodnia pracy – możliwość pracowania przez mniej niż 5 dni w tygodniu, z jednoczesnym zwiększeniem normy dobowej czasu pracy do 12 h,
- systemu pracy weekendowej – praca w piątki, soboty, niedziele oraz święta; możliwość zwiększenia dobowego czasu pracy do 12h,
- ruchomego systemu pracy – różne godziny rozpoczynania pracy w dniach, które zgodnie z rozkładem pracy są dla pracownika dniami pracy,
- indywidualnego rozkładu czasu pracy – pracownik wykonuje swoją pracę według rozkładu godzinowego ustalonego z pracodawcą,
- obniżonego systemu czasu pracy – zmniejszenie etatu do wymiaru ustalonego z pracodawcą.
ZASADY KORZYSTANIA Z ELASTYCZNEGO CZASU PRACY
Jak widać, katalog elastycznych form czasu pracy jest niezwykle złożony. Należy jednak pamiętać o dwóch bardzo istotnych zasadach. Po pierwsze, przysługuje on, albo matce, albo ojcu dziecka. Nie mogą oni jednocześnie z takiego prawa skorzystać. Po drugie, wprowadzenie elastycznego czasu pracy do życia zawodowego rodzica będzie możliwe po złożeniu stosownego wniosku do pracodawcy. Jest on dostępny zarówno w wersji papierowej, jak i elektronicznej. Powinien być złożony co najmniej na 21 dni przed planowanym rozpoczęciem korzystania z elastycznej. Pracodawca powinien w ciągu 7 dni udzielić stosownej odpowiedzi. Warto wiedzieć, że może on odmówić prawa do elastycznej formy pracy, podając stosowny do tego powód. Z kolei na wniosek rodzica dziecka niepełnosprawnego, takowej zgody pracodawca udzielić musi.
PODSUMOWANIE
Polskie prawo stwarza naprawdę szerokie możliwości, aby rodzice mogli pozostać aktywni na rynku pracy. Wachlarz dostępnych rozwiązań sprawia, że każdy może indywidualnie dobrać odpowiadającą mu formę wykonywania swoich obowiązków.
Dziękuję każdemu, kto poświęcił choć chwilę na przeczytanie tego artykułu. Jeśli to jakkolwiek pomogło, zachęcam do dzielenia się nim z innymi rodzicami, którzy zastanawiają się czy pogodzenie kariery zawodowej z prowadzeniem życia rodzinnego jest możliwe.
Podstawa prawna:
- Dyrektywa 2019/1158 w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów oraz uchylająca dyrektywę Rady… – OpenLEX
- [Elastyczna organizacja pracy] – Art. 188(1). – Kodeks pracy. – Dz.U.2023.1465 t.j. – OpenLEX
- Elastyczne formy zatrudnienia dla rodziców dzieci do lat 8 – Rynek pracy w prawie – ZL (zielonalinia.gov.pl)
- Elastyczna organizacja pracy. Nowe uprawnienia pracowników [zmiany, nowelizacja, Kodeks pracy] – Infor.pl
- Wniosek o elastyczne formy zatrudnienia dla rodziców dzieci do lat 8 – PIT.pl
Autorką artykułu jest Wiktoria Kul, studentka prawa na Uniwersytecie w Białymstoku. Miłośniczka sportu i historii. Ciągle szukająca swojego miejsca na ziemi, co czasem się udaje.