Ciąża to dla każdej kobiety wyjątkowy czas w życiu. Zbliżające się narodziny potomstwa powodują szereg zmian w jej życiu, także tych związanych z jej zdrowiem. W tym artykule postaram się przedstawić wszelkie uprawnienia w zakresie świadczeń zdrowotnych, które przysługują kobietom w tym czasie.
PRAWO DO BEZPŁATNEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ
Bezpłatna opieka przysługuje wszystkim kobietom w ciąży, także tym, które nie posiadają ubezpieczenia, pod warunkiem, że:
- posiadają dokumenty potwierdzające ciążę,
- mieszkają w Polsce,
- są obywatelkami polskimi i jest to potwierdzone stosownym dokumentem
PRAWO DO KORZYSTANIA ZE ŚWIADCZEŃ OPIEKI ZDROWOTNEJ POZA KOLEJNOŚCIĄ
Ciężarna kobieta, potrzebująca pomocy w szpitalu lub w poradni, musi zostać przyjęta już w dniu zgłoszenia. Gdyby nie było możliwości świadczenia w takim dniu, to przysługuje jej inny termin, bez względu na listę oczekujących. Taka sama sytuacja ma miejsce w poradniach specjalistycznych (AOS), z tym, że świadczenie powinno być udzielone nie później w ciągu 7 dni roboczych od dnia zgłoszenia.
PRAWO DO PROWADZENIA CIĄŻY PRZEZ POŁOŻNĄ
Oprócz ginekologa, prawidłowo przebiegającą ciążę może prowadzić wykwalifikowana położna. Może ona m.in. konsultować z ciężarną sprawy związane z rozwojem dziecka czy przygotować plan jej porodu.
PRAWO DO DARMOWEGO WSPARCIA PSYCHOLOGICZNEGO
Przysługuje kobietom, u których występują w czasie ciąży objawy depresyjne. Nie ma konieczności posiadania skierowania. Przyjęcie ciężarnej następuje (w ramach NFZ) w dniu zgłoszenia lub najpóźniej w ciągu 7 dni roboczych.
PRAWO DO DIAGNOSTYKI PRENATALNEJ
Każda kobieta w ciąży może skorzystać z bezpłatnej diagnostyki prenatalnej w ramach finansowanego przez NFZ Programu Badań Prenatalnych. Jego celem jest wykrycie wad płodu i ich leczenie w miarę możliwości. Trzeba jednak spełnić jeden z następujących warunków:
- wiek powyżej 35 lat,
- wystąpienie aberracji chromosomowej płodu (np. trisomia 21 oznaczająca chorobę Downa),
- nieprawidłowy wynik badania USG, lub badań biochemicznych,
- zwiększone ryzyko urodzenia dziecka dotkniętego chorobą genetyczną.
DARMOWE WIZYTY U GINEKOLOGA I BEZPŁATNE BADANIA USG
Kobiecie ciężarnej przysługuje na NFZ około 10 wizyt; dwie 1 trymestrze ciąży, trzy w 2 trymestrze ciąży oraz cztery wizyty u ginekologa w 3 trymestrze ciąży.
Standard opieki nad ciężarną wymaga, by NFZ zrefundował jej 3 obowiązkowe badania USG, przeprowadzane między:
- 11.–14. tygodniem ciąży
- 18. a 22. tygodniem,
- 27. a 32. tygodniem ciąży.
Jeśli okaże się, że konieczne są dodatkowe badania USG lub np. echo serca płodu, to jeśli lekarz wystawi skierowanie, to też są one bezpłatne.
UPRAWNIENIA PRZYSŁUGUJĄCE NA PODSTAWIE USTAWY „ZA ŻYCIEM”:
- diagnostyka prenatalna wykrywająca potencjalne nieprawidłowości w ciąży,
- od 4 do 9 dodatkowych wizyt położnej w opiece nad dzieckiem (tzw. wizyty patronażowe),
- koordynacja opieki nad kobietą przy ciąży z powikłaniami,
- dostęp ciężarnej i jej rodziny do asystenta rodziny, który służy pomocą i wsparciem.
Oprócz powyższych przywilejów kobietom w ciąży przysługują bezpłatne leki (oznaczone jako leki „C”), które wystawia położna, lub lekarz posiadający kontrakt z NFZ (na podstawie zaświadczenia potwierdzającego ciążę). Taka możliwość istnieje od momentu stwierdzenia ciąży do 15 dni po planowanej dacie porodu. Ponadto, kobiecie ciężarnej przysługuje darmowy stomatolog oraz poradnictwo laktacyjne w sytuacji, kiedy jest matką dziecka urodzonego:
- przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży,
- z masą urodzeniową poniżej 2500 g.
PODSUMOWANIE
Okres ciąży może przysporzyć kobiecie różnych komplikacji związanych ze zdrowiem zarówno psychicznym, jak i fizycznym. Dlatego tak ważne jest to, by kobieta miała świadomość swoich praw i wiedziała, gdzie i kiedy udać się po niezbędną pomoc. Dziękuję za lekturę tego artykułu i zachęcam do wysyłania go tym kobietom, których pociechy przyjdą w najbliższym czasie na świat.
Bibliografia:
- Ustawa z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem” (Dz.U.2016 poz.1860),
- https://serwisy.gazetaprawna.pl/zdrowie/artykuly/9294352,co-przysluguje-kobiecie-w-ciazy-za-darmo-specjalne-prawa-i-bezplatne.html#prawo-do-poradnictwa-laktacyjnego
Autorką artykułu jest Wiktoria Kul, studentka prawa na Uniwersytecie w Białymstoku. Miłośniczka sportu i historii. Ciągle szukająca swojego miejsca na ziemi, co czasem się udaje.