Urlop macierzyński to podstawowe uprawnienie, które od dnia narodzin dziecka przysługuje kobiecie, która pracowała na etacie. Wymiar urlopu uzależniony jest od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie:
- 20 tygodni – jeśli urodziłaś jedno dziecko,
- 31 tygodni – jeśli urodziłaś dwoje dzieci,
- 33 tygodnie – jeśli urodziłaś troje dzieci,
Urlop macierzyński przed porodem
Masz prawo do rozpoczęcia urlopu macierzyńskiego jeszcze podczas ciąży. Możesz wykorzystać maksymalnie 6 tygodni z całej puli – tygodnie są liczone od planowanej daty porodu. O tym, czy chcesz skorzystać z tego uprawnienia, decydujesz samodzielnie. Jeśli jesteś zdrowa, ale chcesz już rozpocząć w spokoju przygotowania do narodzin maleństwa, to uprawnienie jest idealnym rozwiązaniem. Jeśli ciąża jest obciążona i w czasie jej trwania pojawiły się jakieś choroby, to możesz przebywać w jej trakcie na zwolnieniu lekarskim. Zwolnienie przysługuje Ci przez cały okres ciąży, maksymalnie do 270 dni.
Wniosek o urlop macierzyński
O urlop macierzyński nie musisz wnioskować. Pracodawca nie ma prawa Ci go nie udzielić. Powinnaś jednak poinformować go o tym fakcie (nie musisz tego robić osobiście). Wystarczy, że dostarczysz do pracy odpis aktu urodzenia dziecka. Wniosek taki będzie potrzebny, jeśli chcesz skorzystać z części urlopu macierzyńskiego przed porodem oraz jeśli po urlopie macierzyńskim wybierasz się na urlop rodzicielski. Powinnaś złożyć wniosek do 21 dni przed rozpoczęciem urlopu rodzicielskiego. Możesz też od razu po narodzinach dziecka zadeklarować zamiar wykorzystania obu przysługujących Ci płatnych urlopów. Ustawodawca nie udostępnił wzoru wniosku, a pracodawca nie ma obowiązku go przygotowywać. Możesz go sporządzić samodzielnie lub skorzystać z materiałów, które przygotowałam. Wnioski dotyczące urlopu można złożyć online.
Prawo do zasiłku macierzyńskiego za czas urlopu macierzyńskiego
Za czas urlopu macierzyńskiego przysługuje prawo do zasiłku macierzyńskiego w wysokości 100% podstawy wymiaru zasiłku. Jednak możesz zadeklarować, że bezpośrednio po macierzyńskim skorzystasz z urlopu rodzicielskiego. W takim przypadku masz prawo do korzystania z uśrednionego zasiłku. Zasiłek za okres 52 tygodni urlopu, tj. macierzyńskiego oraz rodzicielskiego, wyniesie 81,5% podstawy wymiaru zasiłku.
Ważne! Jeśli umowa o pracę wygasa w czasie trwania urlopu macierzyńskiego lub rodzicielskiego, mama traci prawo do jego dalszej części. Nie traci jednak prawa do zasiłku macierzyńskiego, który będzie otrzymywać do końca okresu, który odpowiada temu urlopowi.
Urlop tacierzyński w czasie urlopu macierzyńskiego a praca zarobkowa
Mama musi wykorzystać pierwsze 14 tygodni urlopu macierzyńskiego, natomiast pozostałe 6 tygodni może przekazać na rzecz ojca dziecka i wrócić do pracy. Te 6 tygodni zwane jest potocznie urlopem tacierzyńskim.
Czy można pracować na urlopie macierzyńskim u tego samego pracodawcy?
Nie można. Urlop macierzyński jest urlopem obowiązkowym i przysługuje niezależnie od tego, czy matka złożyła u pracodawcy wniosek o udzielenie takiego urlopu, czy też nie. W momencie, gdy pracodawca otrzyma akt urodzenia dziecka, obligatoryjnie udziela takiego urlopu. Prawa do urlopu macierzyńskiego nie można się więc zrzec i nie można z niego w dowolnym momencie zrezygnować. Został on stworzony w celu ochrony kobiety przed negatywnymi konsekwencjami macierzyństwa. Kobieta ma urlop przede wszystkim po to, by nie tylko budować więź z dzieckiem, ale przede wszystkim wrócić do pełni sił fizycznych i psychicznych. Te tygodnie chronią ją przed naciskami ze strony pracodawcy co do szybkiego powrotu do wykonywania obowiązków zawodowych.
Urlop macierzyński pełni także funkcję społeczną, jaką jest ochrona rodziny. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej stanowi bowiem, że małżeństwo jako związek kobiety i mężczyzny, rodzina, macierzyństwo i rodzicielstwo znajdują się pod ochroną i opieką Rzeczypospolitej Polskiej. Zapewnienie kobiecie niezbywalnego prawa do urlopu macierzyńskiego stanowi przejaw troski państwa o stworzenie optymalnych warunków dla prawidłowego funkcjonowania i rozwoju rodziny.
Czy można pracować na umowę zlecenie u tego samego pracodawcy w czasie urlopu macierzyńskiego?
Tak, można w czasie urlopu macierzyńskiego zawrzeć umowę zlecenia. Taka umowa nie ma wpływu na wysokość pobieranego zasiłku macierzyńskiego i nie ma przy tym znaczenia, czy umowa cywilnoprawna jest zawierana z pracodawcą, który udzielił urlopu macierzyńskiego, czy też z innym podmiotem. Z tytułu takiej umowy powinny zostać opłacona obowiązkowa składka zdrowotna.
Zapraszamy do zgłębienia jeszcze większej wiedzy na temat praw rodzicielskich i urlopów rodzicielskich poprzez lekturę książki Prawo Mamy.
Odkryj szczegółowe informacje dotyczące praw kobiet w okresie okołoporodowym!
Kliknij tutaj, aby dowiedzieć się więcej
Bibliografia:
- Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy
- Vademecum Kadrowego: http://www.vademecumkadrowego.pl/artykul_narzedziowa,1320,0,22203,zlecenie-z-osoba-pobierajaca-zasilek-macierzynski.html
- Aleksandra Konopacka, Umowa zlecenie na urlopie macierzyńskim, artykuł dostępny pod adresem: https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-umowa-zlecenie-na-urlopie-macierzynskim