Prawo Mamy: Pięć praktycznych wskazówek dotyczących formalności po narodzinach dziecka!

Narodziny dziecka dla każdego rodzica oznaczają zmianę dotychczas prowadzonego życia. Oto na świecie pojawia się mały, bezbronny człowiek, któremu trzeba zapewnić odpowiednie warunki do rozwoju i poznawania nowego otoczenia. W ferworze emocji spowodowanych narodzinami potomka nie wolno zapomnieć o formalnościach, jakie się z tym wiążą. To niezwykle ważne, by wypełnić wszelkie dokumenty w odpowiednim czasie, nie zapominając o żadnym z nich. Dzięki temu dziecko, ale i jego rodzice, unikną w przyszłości niepotrzebnych problemów i konieczności odwiedzania urzędów częściej, niż to potrzebne. Złożoność i, zdawać by się mogło, ilość tych procedur, często wprawia świeżo upieczonych rodziców w zakłopotanie i dezorientację. W tym artykule postaram się przedstawić wymagane formalności jak najbardziej klarownie i przejrzyście, aby pomóc rodzicom w ogarnięciu prawnego aspektu wynikającego z pojawienia się na świecie ich maluszka.

I FORMALNOŚĆ – REJESTRACJA IMIENIA DZIECKA

To absolutna podstawa. Pierwsze, co po narodzinach dziecko powinno otrzymać, to właśnie imię. Kreatywność rodziców w tym zakresie jest ogromna, niemniej jednak warto pamiętać, że nawet w tym aspekcie istnieją pewne granice. Zgodnie z polskim ustawodawstwem, dozwolony jest wybór  nie więcej niż dwóch imion dla dziecka. Ponadto, nie mogą mieć one charakteru ośmieszającego lub nieprzyzwoitego, a także nie mogą być zamieszczone w akcie urodzenia w formie zdrobniałej. Warto pamiętać, że dozwolone jest nadanie maluszkowi imienia obcego, a także takiego, które nie wskazuje na płeć dziecka, ale w powszechnym znaczeniu jest przypisane do danej płci.

Formalności związane z rejestracją imienia dziecka są załatwiane w Urzędzie Stanu Cywilnego. W tym miejscu trzeba zaznaczyć, że kierownik USC może odmówić przyjęcia imion, które rodzice wybrali dla swojej pociechy. To dopuszczalne wówczas, gdy uzna, że nie spełniają one wymagań, o których wspomniałam wyżej. To pozwala mu z urzędu wybrać imię dla dziecka, co skutkuje natychmiastową rejestracją jego urodzenia. Wydaje to w formie decyzji administracyjnej, od której można się odwołać. Odwołanie składane do wojewody w ciągu 14 dni należy przekazać kierownikowi USC, który taką decyzję podjął.

II FORMALNOŚĆ – AKT URODZENIA

Kolejnym niezbędnym krokiem, jaki należy uczynić po narodzeniu dziecka, jest uzyskanie jego aktu urodzenia. Niezbędnym w tej czynności elementem jest stworzenie karty urodzenia dziecka, którą wystawia osoba odpowiedzialna za przyjęcie porodu; może to więc być zarówno lekarz, jak i położna bądź pielęgniarka. Ten dokument najpóźniej w ciągu 3 dni jest przekazywany do Urzędu Stanu Cywilnego, gdzie toczy się dalsza procedura wystawienia aktu urodzenia dziecka.

Na załatwienie aktu urodzenia dziecka rodzice mają 21 dni od dnia wstawienia jego karty urodzenia. Mogą dokonać tego osobiście bądź też poprzez pełnomocnika. Procedura odbywa się w Urzędzie Stanu Cywilnego właściwym dla miejsca urodzenia dziecka. Od rodziców nie wymaga ona większych wysiłków; wystarczy mieć przy sobie dowód tożsamości lub gdy oddajemy sprawę w ręce pełnomocnika– pełnomocnictwo. Należy także dostarczyć kilka dokumentów, wśród których znajdziemy:

  • skrócony odpis aktu małżeństwa, jeżeli rodzice dziecka zawarli związek małżeński
  • skrócony odpis aktu urodzenia, jeżeli matka jest panną;
  • skrócony odpis aktu małżeństwa z adnotacją o rozwodzie, jeżeli matka jest rozwódką;
  • skrócony odpis aktu zgonu współmałżonka, jeżeli matka jest wdową;

Jak wygląda sam proces? Nie jest to skomplikowane. Najpierw podpisuje się protokół z danymi dziecka i jego rodziców pomiędzy urzędnikiem reprezentującym USC, a rodzicem lub pełnomocnikiem. Potem nowonarodzone dziecko jest oficjalnie rejestrowane, zameldowane i nadany zostaje mu numer PESEL. Warto pamiętać, że ta usługa jest bezpłatna. W dobie szybko postępującego rozwoju cyfryzacji, istnieje możliwość załatwienia tej formalności online. Wystarczy stworzenie profilu zaufanego lub e-dowodu. W zależności od potrzeb, każdy rodzic wybierze dla siebie najdogodniejszą opcję.

III FORMALNOŚĆ – PESEL DLA DZIECKA

Kolejną ważną formalnością jest uzyskanie PESEL-u dla nowonarodzonego dziecka. Po sporządzeniu aktu jego urodzenia urząd stanu cywilnego przesyła dokument dla urzędu miasta, na terenie którego mieszka matka noworodka, bądź oboje rodzice. To w jego gestii jest wystąpienie do ministra spraw wewnętrznych i administracji o nadanie dziecku jego numeru identyfikacyjnego. Jaka jest w tym rola rodziców? Wystarczy jedynie zgłosić się do urzędu miasta z dowodem osobistym, dostarczając zarazem:

  • odpis aktu małżeństwa rodziców
  • odpis aktu urodzenia dziecka
  • książeczkę zdrowia dziecka.

Na uzyskanie numeru PESEL czeka się przeważnie 30 dni od dnia zgłoszenia narodzin dziecka do Urzędu Stanu Cywilnego. Należy zadbać o właściwą realizację tej formalności, PESEL bowiem jest niezbędny w codziennym funkcjonowaniu . Pozwala na identyfikację danej osoby, umożliwiając jej przeprowadzanie wielu czynności, począwszy od zmiany stanu cywilnego,  usług finansowych, takich jak np. założenie konta bankowego, po załatwianie ubezpieczenia zdrowotnego. Dla samego dziecka ma on dużą wartość – nim będzie mogło chociażby zakodować pracę w czasie pisania państwowych egzaminów w szkole.

IV FORMALNOŚĆ – ZAMLEDOWANIE DZIECKA

Czwartą formalnością wymaganą do przeprowadzenia po narodzinach dziecka jest jego zameldowanie. Zgodnie z polskim prawem, każdy obywatel Polski ma bowiem obowiązek stałego bądź tymczasowego zameldowania. Podobnie, jak w poprzednich czynnościach, tutaj także nie jest to skomplikowane. Zameldowanie nowonarodzonego dziecka dokonuje się wraz ze zgłoszeniem jego narodzin w Urzędzie Stanu Cywilnego. USC przekazuje wówczas skrócony akt urodzenia dziecka do właściwego urzędu miasta, który to przeprowadza proces jego zameldowania. To, gdzie maluch będzie zameldowany, zależy od miejsca zamieszkania jego rodziców. Nie jest to kłopotliwe w przypadku, gdy mieszkają razem. Jeśli zaś ich adresy zamieszkania są różne, niezbędne jest porozumienie się w tej kwestii, by dziecko uzyskało zameldowanie zbieżne z tym, które posiada jedno z jego rodziców.

V FORMALNOŚĆ – ŚWIADCZENIA FINANSOWE I DODATKI

Wraz z narodzinami dziecka świeżo upieczonym rodzicom przysługuje szereg świadczeń. Są to m.in.:

  1. 500+
  2. „kosiniakowe” – dla osób nieposiadających prawa do zasiłku macierzyńskiego
  3. zasiłek macierzyński
  4. „becikowe” – dla rodzin, których dochód nie przekracza miesięcznie 1922 zł netto
  5. zasiłek rodzinny dla rodzin, których dochód na jedną osobę w gospodarstwie domowym wynosi maksymalnie 674 zł netto miesięcznie
  6. dodatek „za życiem” dla rodziców, których dziecko urodziło się z ciężką i nieodwracalną wadą
  7. zasiłek ojcowski
  8. ulga prorodzinna

PODSUMOWANIE

Jak widać, narodziny dziecka oprócz pokładów wielkiej radości i wzruszenia, niosą za sobą szereg procedur niezbędnych do zrealizowania. Począwszy od rzeczy najważniejszej, jaką jest nadanie mu imienia, należy także zadbać o uzyskanie jego aktu urodzenia oraz numeru PESEL. Nie zapominajmy ponadto o zameldowaniu maluszka. Należy także mieć na uwadze potencjalne świadczenia, które przysługują rodzicom po tym, gdy ich pociecha pojawi się na świecie. Na pewno wspomoże to rodzinny budżet w wychowaniu maleństwa w jak najlepszych warunkach.

Jak widać, właściwe wypełnienie poszczególnych formalności jest niezwykle ważne i warto tego pilnować. Pomoże to uniknąć problemów w przyszłości. Pamiętajmy o tym, bo porządek w papierach to duży komfort psychiczny nie tylko dla świeżo upieczonych rodziców, ale i maluszka, które dopiero co poznaje otaczający je świat.

Dziękuję każdemu, kto poświęcił choć chwilę na przeczytanie tego artykułu. Jeśli to jakkolwiek pomogło, zachęcam do dzielenia się nim z innymi rodzicami, którzy mogą potrzebować wsparcia w wypełnianiu niezbędnych formalności po narodzinach dziecka.

Podstawa prawna artykułu:

Autorka artykułu: Wiktoria Kul, studentka prawa na Uniwersytecie w Białymstoku. Miłośniczka sportu i historii. Ciągle szukająca swojego miejsca na ziemi, co czasem się udaje.

Dodaj komentarz